Żuk

Inżynierowie z Fabryki Samochodów Ciężarowych w Lublinie pod kierownictwem inż. Stanisława Tańskiego potrzebowali zaledwie 7-miu miesięcy, aby w sierpniu 1956 zakończyć pracę nad nowym samochodem dostawczym opartym na podzespołach samochodu Warszawa (silnik, układ napędowy, zawieszenie przednie, elementy układu hamulcowego i kierowniczego. Pojazd o masie całkowitej 1350 kg, ładowności 900 kg, nadwoziu pick-up nazwano Żuk. Model A 03 pokazano po raz pierwszy podczas pochodu pierwszomajowego w roku 1958. Wykonano pierwsze próbne 50 egzemplarzy, a w roku następnym 24 lipca 1959 rozpoczęto produkcję seryjną modelu A 03
. Samochód miał nadwozie całkowicie metalowe, skrzynia ładunkowa była zintegrowana z dwuosobową kabiną, do której wchodziło się przez otwierane "pod wiatr" drzwi. Samochód mógł być wyposażony w metalowe pałąki na krórych rozpinano brezentową opończę. Żuk miał 431 cm długości, rozstaw osi 230 cm, 4m2 powierzchni ładunkowej. W 1959 roku wykonano 1048 Żuków, w roku następnym 2144 sztuki w tym 100 na eksport. Produkcja i eksport systematycznie rosły, samochód "udał się". W ciągu kolejnych lat udoskonalano samochód 11-piórowe resory zastąpiono nowymi o 13-tu piórach, zastosowano wzmocnione ogumienie, "odwrócono" drzwi (zawiasy przeniesiono na przedni słupek). Postanowiono też wprowadzić do produkcji nowe wersje nadwoziowe.
W 1965 roku wykonano pierwsze 50 sztuk Żuka A05
, a w 1966 rozpoczęto produkcję seryjną. Model ten maił nadwozie typu furgon z dodatkowymi drzwiami w prawej ścianie oraz dwuczęściowymi, otwieranymi do góry i do dołu w ścianie tylnej. Całość nadwozia była oszklona, a przestrzeń łądunkowa od przestrzeni pasażerskiej oddzielono przegrogą o wysokości foteli. Ładowność oszacowano na 850 kg.
W roku 1966 rozpoczęto produkcję gaśniczego Żuka A 14
, samochód ten powstał na zamówienie odbiorców z Egiptu. Samochód został wyposażony w mocniejszy górnozaworowy silnik S-21 znany między innymi z Warszawy 223/224. Węże strażackie zamontowano w środkowej części nadwozia, na dachu umieszczono 8-metrową drabinę, w tylnej części nadwozia zainstalowano motopompę. Samochód mógł zabrać na pokład 4 osoby, które mogły wsiadać przez 4 drzwi. Pojazd miał 440 cm długości i 244 wysokości wliczając drabinę. Mógł się rozpędzić do 95 km/h.
Kolejny rok, to kolejna odmiana Żuka. W 1967 roku wprowadzono do produkcji modele A 09 (silnik dolnozaworowy) i A 11 (silnik górnozaworowy) z wyraźnie wyodrębnioną drewnianą skrzynią ładunkową, ktrej trzy ściany były otwierane
. Płaska powierzchniał ładunkowa miała 4,6m2. Ładowność modeli A 09 i A 11 wynosiła 950 kg. Samochód miał 445 cm długości i 230 wysokości.
W 1968 rozpoczęto produkcję Żuka A 15
. Był to pojazd gaśniczy na rynek krajowy. Od wersji A 14 nie różnił sie prawie niczym.
W 1970 roku z taśm montażowych zaczęły zjeżdżać Żuki A 07. Były to furgony towarowo osobowe. Wewnątrz nadwozia wzdłuż bocznych ścian zainstalowano składane łąweczki dla 5 osób. Samochód miał też więcej okien niż model A 05. Ta wersja Żuka napędzana była silnikiem S-21.
W 1970 roku fabrykę opuścił 100-tysięczny egzemplarz Żuka. ogółem w roku tym wyprodukowano 15146 Żuków z czego 6244 wyeksportowano. Część samochodów była eksportowana w częściach do montowni w Egipcie.
W 1972 roku opracowano Żuka A 18 - 10-cio osobowy mikrobus oraz Żuka R, który miał dłuższą kabinę i mniejszą skrzynię ładunkową. Pokazano także zmodernizowaną kabinę kierowcy . Zmieniono wygląd i konstrukcję przedniej ściany, poprawiono system wentylacji i ogrzewania. Nowa kabina zastąpiła starą z początkiem roku 1973, otrzymały ją wszystkie produkowane wersje nadwoziowe. Auta z nową kabiną oznaczono dodatkową literną "M" (np A07M).
Kolejny rok przyniósł Żukowi modernizację układu hamulcowego z jedno- na dwu-obwodowy ze wspomaganiem. W sierpniu 1957 roku zastąpiono Żuki "M" nowymi oznaczonymi literką "B" (np. A07B). Z oferty wycofano silnik dolnozaworowy M-20, a wersję górnozawrową S-21 ulepszono (układ smarowania, gaźnik, filtr powietrza). Lewarek zmiany biegów przeniesiono z kolumny kierownicy na podłogę kabiny, zmieniono amortyzatory, przekładnię kierowniczą, akumulator, wycieraczki, tablicę rozdzielczą i fotele. Tutaj znajdują się
Żuków z nową kabiną, zarówno w wersji M jak i B.
W tym samym roku światło dzienne ujrzał strażacki Żuk A 151 C
, wyposażony w motopompę i 400-tu litrowy zbiornik na wodę. W drugiej połowie roku następnego na taśmy montażowe trafił najdłuższy, bo 445 centymetrowy Żuk A 16 B
, występujący wcześniej pod "kodową nazwą" Żuk R. Jego wydłużona kabina mogła pomieścić do 6 osób, a skrócona do 182 cm skrzynia ładunkowa miała 3m2. Ładowność samochodu została określona na 950 kg. Specjalnie do tej wersji samochodu zaprojektowano przyczepę jednoosiową D-17 o łądownośći 350 kg i skrzyni ładunkowej o wymiarach 215 na 175 cm.
W latach dziewięćdziesiątych Żuk otrzymał silnik wysokoprężny z Andrychowskiej fabryki. Ostatni Żuk opuścił fabrykę 13 lutego 1998 roku i powędrował do zakładowego muzeum, łącznie wyprodukowano 587 tysięcy aut. Samochód ten był produkowany przez 40 lat w niemal niezmienionej formie, co dość dobrze świadczy o konstrukcji Żuka. Gdyby jego projekt był zły, to na pewno nie byłby produkowany tak długo
|
A03 |
A06 |
Silnik |
Benzynowy M-20 |
Benzynowy S-21 |
Liczba cylindrów / zaworów |
4 / 8 |
Pojemność skokowa [cm3] |
2120 |
Stopień sprężania |
6,8:1 |
7,5:1 |
Moc maksymalna [KM / kW / obr] |
57 / 42 / 3600 |
70 / 51.5 / 4000 |
Maksymalny moment obrotowy [Nm / obr] |
115 / 2200 |
147 / 2500 |
Przełożenia biegów [I / II / III / IV / R] |
3,11 / 1,77 / 1,00 / - / 3,74 |
3,75 / 3,37 / 1,48 / 1 / 3,75 |
Prędkość maksymalna [km/h] |
95 |
105 |
Masa własna [kg] |
1475 |
1565 |
Ładowność [kg] |
975 |
860 |
Długość / szerokość / wysokość [mm] |
4330 / 1820 / 2150 |
4330 / 1820 / 2220 |
Zużycie paliwa - miasto |
17 l/100 km |
16 l/100 km |
Zużycie paliwa - 70 km/h |
13 l/100 km |
11 l/100 km |
Zużycie paliwa - 90 km/h |
16,5 l/100 km |
15 l/100 km |