Mikrus

 

Była późna jesień 1956 roku. Władze postanowiły wykorzystać nadmiar mocy produkcyjnych w zakładach które dotychczas produkowały samoloty na potrzeby przemysłu zbrojeniowego - Wytwórniach Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu i Rzeszowie. Idea samochodu to 4x4, co wcale nie oznaczało, ze miał miec napęd na wszystkie 4 koła, lecz miał być 4-ro osobowy, 4-ro kołowy, 400-tu kilogramowy, spalający 4 litry na 100 km. Wzorowano się na niemieckim mikrosamochodzie Goggomobil . 30 konstruktorów z obydwu zakładów, bardzo szybko, bo w ciągu dwóch miesięcy, stworzyło dokumentację samochodu. W Rzeszowie opracowano silnik, natomiast inżynierowie z Mielca zaprojektowali nadwozie i podwozie nowego samochodu. Na początku 1957 roku, na Krajowej Naradzie Motoryzacyjnej zostały pokazane projekty owych prac.
W dniu państwowego święta, 22 lipca 1957 zaprezentowano pierwsze prototypy , a do września tego roku wykonano przeznaczoną do badań serię próbną, liczącą 17 egzemplarzy, z których dwa były w wersji kabriolet. W pojeździe, mierzącym nieco ponad 3 metry, zastosowano niewielki silnik o pojemności 300 ccm i mocy maksymalnej 14KM . Samochód nazwano Mikrus MR 300 (MR - pierwsze litery nazw miast w których powstawał). Na początku lutego, Mikrus został pokazany premierowi Józefowi Cyrankiewiczowi, który udał się na godzinną przejażdżkę po mieście. Premier pochwalił konstrukcję. Po przeprowadzeniu pierwszych testów, na początku roku 1958 wykonano kolejną serię 100 aut, które sprzedano, a klientów zobowiązano do składania raportów z użytkowania samochodu. Na podstawie tych sprawozdań oraz testów wykonanych w Instytucie Transportu Samochodowego w Warszawie, wprowadzono szereg udoskonaleń oraz usunięto wiele mankamentów w Mikrusie, co zwiększyło jego niezawodność i funkcjonalność. Pierwsze egzemplarze miały bardzo złej jakości silniki. Nie uzyskiwały 14 tylko około 10 KM (7,5 kW), psuły się i były niedokładnie wykonane.
W wrześniu 1958 roku ruszyła seryjna produkcja Mikrusa MR 300 . Wyposażony w dwusuwowy, dwucylindrowy silnik pojazd, był bardzo hałaśliwy, mówiono o nim żartobliwie "... jeszcze go nie widać, a już go słychać ...". W gazetach, pisano o nim "Przy cenie, która nie powinna być wyższa niż około 30% powyżej ceny motocykla o podobnym litrażu, stanowić może bardzo popularny środek transportu dla szerokich rzesz użytkowników.". Zainteresowanie Mikrusem było spore. Samochód mógł wygodnie pomieścić dwie dorosłe osoby (miejsca z przodu było tyle, co w "pełnowymiarowym" samochodzie) i dwójkę dzieci (z tyłu odległość fotela do dachu wynosiła 770 mm. a głębokość siedzenia 300 mm), jego bagażnik, całkiem spory bo dwustu litrowy, znajdował sie w przedniej części nadwozia, a dostęp do niego był z wnętrza auta. Okna w drzwiach samochodu były odsuwane, wyposażenie wnętrza - bardzo skromne, zestaw wskaźników obejmował tylko prędkościomierz i licznik przejechanych kilometrów, przełączniki znajdowały się w polu widzenia i zasięgu ręki kierowcy . Mikrus prowadził się dośc łatwo, dobrze też zachowywał się na zakrętach i miał niezłe hamulce. Zbiornik paliwa, choć niewielki bo 27-mio litrowy, to w połączeniu z niedużym zapotrzebowaniem samochodu na paliwo, pozwalał na przejechanie około 500 km. Mankamentami były malutkie 10-calowe koła, każde niezależnie zawieszone, które nie nadawały się do jazdy po większości ulic i dróg oraz dość niski dach i wąskie, zawieszone na srodkowym słupku drzwi, co czyniło wsyiadanie i wysiadanie niewygodnymi. Szczegółowe dane techniczne - znajduja się poniżej.
Niestety, liczne poprawki jakich dokonywano, wysokie koszty wytwarzania oraz problemy z dostawą niektórych elementów czy surowców nie sprzyjały Mikrusowi w zmotoryzowaniu Polski. Jego cenę ustalono na 46000 zł, czyli około 50 ówczesnych pensji, podczas gdy Warszawa kosztowała 120000 zł. Samochód był drogi i dość awaryjny, produkcja szła nienajlepiej, a do tego znów wzrosło zapotrzebowanie na sprzęt wojskowy (Śmigłowce wielozadaniowe AN-2 dla Związku Radzieckiego), więc zakłady w Mielcu i w Rzeszowie znów miały co robić. W tej sytuacji zdecydowano o zakończeniu produkcji tego mikrosamochodu. Po zakończeniu produkcji, w rekordowym czasie jednego tygodnia wykonano jeszcze dwa egzemplarze Mikrusa w towarowej wersji - pickup , gdyz w kraju istniało zapotrzebowanie na mały pojazd dostawczy, niestety Ministerstwo Przemysłu, nie zgodziło sie na wdrożenie do produkcji tej wersji samochodu. Ogółem wyprodukowano 1728 sztuk Mikrusów plus 100 serii próbnej i 17 prototypów, co łącznie daje 1845 aut.
Jakby na to nie spojrzeć, historia Mikrusa jest dość ciekawa, a jego miejsce w historii polskiej motoryzacji - zaszczytne. Ta jedna z nielicznych, wdrożonych do produkcji, całkowicie polskich konstrukcji samochodowych, powstała przypadkiem i to w fabryce samolotów. Mikrus, miał być tanim masowo produkowanym autem dla ludu, a stał sie rarytasem dla kolekcjonerów. Szkoda, że po niepowodzeniu z Mikrusem, nie podjęto kolejnych prób zmotoryzowania Polski, udało sie to dopiero Fiatowi przy pomocy "Malucha", ponad 10 lat później.

• Silnik: dwusuwowy, dwucylindrowy, chłodzony powietrzem, ustawiony za tylną osią, poprzecznie
• Pojemność silnika : 296 ccm
• Średnica cylindra/skok tłoka : 58/56 mm
• Moc maksymalna : 14KM (10,3 kW) przy 5000 obr/min
• Stopień sprężania : 6,2 : 1
• Skrzynia biegów : czterobiegowa niesynchronizowana, o przełożeniach I-3,98; II-2,21; III-1,32; IV-0,93; R-3,34
• Zawieszenie : wszystkie koła zawieszone niezależnie na wahaczach poprzecznych ze sprężynami śrubowymi i amortyzatorami teleskopowymi dwustronnego działania
• Układ hamulcowy : Jednoobwodowy, hydrauliczny, hamulce bębnowe działające na wszystkie koła
• Układ kierowniczy : Przekładnia zębatkowa, duża jednoramienna kierownica
• Średnica zawracania : 9,2 m (7,5 m - inne źródło)
• Wymiary : 3025x1315x1315 mm
• Rozstaw osi : 1850 mm
• Rozstaw kół przód/tył : 1298/1275 mm
• Pojemność bagażnika : 200 dm3
• Masa własna : 450 kg
• Dopuszczalna masa całkowita : 690 kg
• Zbiornik paliwa: 27l
• Zużycie paliwa : 4,5 - 6 l/100 km
• Zdolnośc pokonywania wzniesień : I-30%, II-20%, III-12%, IV-7%, R-28%
• Przyspieszenie 0-70 km/h : 32s
• Prędkość maksymalna : 90km/h